De kerk te Mariënberg is een gereformeerde kerk en staat in de lijn van de grote protestantse Reformatie van de 16e eeuw. Een aantal belangrijke jaartallen uit de geschiedenis van de gereformeerde kerken:
- In 1517 publiceert Maarten Luther zijn ‘95 stellingen’, waarin misstanden in de kerk zoals de ‘aflaat’ (het afkopen van goddelijke straf door betaling van geld) worden aangekaart. Het begin van de Reformatie, waardoor een breuk met de Roomse Kerk ontstaat. De rechtvaardiging van de goddeloze door het geloof alleen (en niet door werken) komt weer centraal te staan. Ook andere reformatoren, zoals Johannes Calvijn (1509-1564), werken onvermoeibaar aan kerkherstel- en opbouw.
- In 1571 komt in de Nederlanden de eerste Nationale Synode te Emden bijeen, waardoor een gereformeerd kerkverband gestalte krijgt. Deze synode neemt de Nederlandse Geloofsbelijdenis (uit 1561) als belijdenisgeschrift aan, en keurt de Heidelbergse Catechismus (uit 1563) goed voor gebruik in de kerken.
- De Synode van Dordrecht 1618/19 stelt de Dordtse Leerregels op, waarin tegenover het zgn. arminianisme wordt overeind gehouden dat een mens niet vanuit zichzelf gelooft, maar uitsluitend gelooft door de wil en goedheid van God. Deze synode stelt tevens een Kerkorde op, om een geordend kerkelijk leven te regelen.
- Eind 18e/begin 19e eeuw heeft het modernisme sterke invloed in de Nederlandse Hervormde Kerk en is er leervrijheid in de kerken. Door de Afscheiding van 1834 worden de gereformeerde kerken voortgezet. Ook in 1886 vindt een afscheiding plaats van de Nederlandse Hervormde Kerk (de zgn. Doleantie), waarna de ‘afgescheidenen’ en de ‘dolerenden’ zich in 1892 verenigen.
- In 1944 vindt de Vrijmaking plaats, doordat in de Gereformeerde Kerken leeruitspraken over onder meer de ‘veronderstelde wedergeboorte’ bindend worden opgelegd aan kerken en voorgangers. De Gereformeerde Kerken (vrijgemaakt) komen hierdoor tot stand.
- Aan het einde van de 20e eeuw zijn de Gereformeerde Kerken onder invloed gekomen van het postmodernisme. In de Gereformeerde Kerken (vrijgemaakt) werden onschriftuurlijke besluiten genomen met betrekking tot het vierde gebod (de zondag als rustdag), Schriftkritiek (het aangaan van zusterkerkrelaties waarin Schriftkritiek werd toegestaan) en de introductie van onschriftuurlijke liederen. Tegen de achtergrond van deze ontwikkelingen maakten kerkleden zich in 2003 vrij van deze besluiten en kwamen De Gereformeerde Kerken (hersteld) tot stand.
God heeft zo door de eeuwen heen Zijn kerk bewaard en staande gehouden op ‘het fundament van apostelen en profeten’ (Ef. 2:20):
“Een vaste burcht is onze God,
een bolwerk in gevaren.
Hij helpt en redt uit alle nood
die wij hier nu ervaren” (Gez. 34:1a).